Mũ lưỡi trai là tên gọi của miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Còn nón kết là tên gọi của miền Nam và Nam Trung Bộ. Mặc dù hai tên gọi khác nhau, nhưng chúng cùng chỉ chung một loại mũ. Và loại mũ này hây như ai cũng đã từng sử dụng và đã quá quen thuộc với món phụ kiện cá tính này.

Tại sao gọi là mũ lưỡi trai? Tại sao là nón kết?

Trong cái nhìn của người Bắc và Bắc Trung Bộ, phần trước của mũ có phần nhô ra để che nắng che mưa có hình dáng giống con trai (kích thước nhô ra thì tuỳ từng loại mũ). Đó là lí do món phụ kiện này được gọi là mũ lưỡi trai. Tên tiếng anh của mũ lưỡi trai gọi là “Cap”.

Thường người Bắc dùng từ “nón” để chỉ nón lá, nón quai thao,… với chúng có cấu tạo giống hình nón trong toán học. Tuy nhiên, đối với người miền Nam chúng được gọi là nón kết, với phần được nhô ra trước nón gọi là kết nón (kích thước dài hay ngắn, cong hay thẳng là tuỳ vào từng loại nón khác nhau). Tên tiếng anh của nón kết được gọi là “Hat”.

Ngoài ra, bạn cũng có thể gọi là nón lưỡi trai hay mũ kết để tránh sự phân biệt vùng miền và người khác cũng dễ hiểu hơn.

Lịch sử ra đời

Mũ lưỡi trai được phát triển cùng với bóng chày và rất phổ biến ở Hoa Kỳ. Do đó, chúng còn có tên gọi khác là mũ bóng chày (baseball cap).

Bóng chày là một môn thể thao bóng được đặc trưng bởi một cú sút tuyệt vời và làm một quả bóng tập thể và đối đầu. Nó được chơi rộng rãi trên phạm vi quốc tế và có sức ảnh hưởng lớn. Do ảnh hưởng của môn bóng chày, mũ baseball cũng đạt được sự phát triển nhất định. Năm 1839, American Doubleday đã tổ chức trò chơi đầu tiên rất giống với bóng chày hiện đại. Và trong trò chơi, các cầu thủ bắt đầu che nắng bằng một chiếc mũ.

Những chỉ khi đến năm 1860 với hình ảnh của các cầu thủ đội tuyển bóng chày nổi tiếng Brooklyn và đặc trưng bởi phần lưỡi trai rộng, nhô cao và ôm phía sau đầu, mũ lưỡi trai bắt đầu được lan rộng. Nó không chỉ là chiếc mũ của môn bóng chày, mà bắt đầu bước vào lĩnh vực thời trang với nhiều kiểu dáng và thương hiệu khác nhau được ưa chuộng trên toàn thế giới.

Với đặc thù của môn bóng chày, ban đầu những chiếc mũ này được sản xuất với chức năng rất cơ bản, giúp các cầu thủ tránh nắng và có kết quả thi đấu tốt hơn. Tuy nhiên, khi lấn sang lĩnh vực thời trang, ngoài chức năng bảo vệ, che nắng, che mưa, nón kết còn được coi như một món phụ kiện không thể thiếu giúp tôn lên sự cá tính, mạnh mẽ và năng động.

Các dòng mũ lưỡi trai cơ bản

Hiện nay, món phụ kiện này được chia thành 2 dòng chính. Đó là lưỡi cong (curved) và lưỡi phẳng (flat).

1.      Dòng mũ lưỡi cong

v  Adjustable cap – Mũ điều chỉnh size

Là dòng mũ có thể chính size bằng nhiều cách. Tên của các loại mũ thường đặt theo phần chỉnh size này. Nếu chỉnh size bằng quai bấm thì có thể gọi bình thường là “adjustable cap” hoặc “snapback” (snap: khoá, back: phía sau). Nếu điều chỉnh size bằng dây (dây dù, dây vải, dây da) gọi là “strapback”. Và tương tự với các loai chỉnh size khác: khoá kéo – “zipback”, cột dây- “tieback”,…

Mũ snapback

Mũ strapback

v  Fitted cap – Mũ liền gáy/bo đầu/bít đuôi

Dòng mũ này sẽ có phần viền mũ co giãn hoặc cố định. Co giãn sẽ có size S/M/L/XL hoặc “one size fits all” tuỳ theo nhà sản xuất. Dòng mũ còn lại thì vành trong của mũ sẽ cố định, không co giãn, bạn muốn sở hữu thì phả đo vòng đầu chính xác.

v  Mesh cap – Mũ lưới

Đúng như tên gọi của nó, mũ có phần phía sau bằng lưới, thường chiếm 2/3 diện tích quả mũ. Và có hai dòng Adjustable và Fitted.

Về mũ lưới thì đặc biệt phải nhắc đến dòng Trucker cap. Nó bắt nguồn từ những năm 1960 với loại mũ dành cho tài xế xe tải (trucker), công nhân nông trại  hay những công ty thức ăn gia súc. Với phần form phía trước được làm bằng mút, nhô cao, phẳng để dễ in thông tin về công ty hay quảng cáo.

Tuy nhiên nhiều hãng sản xuất mũ đều đặt tên cho các sản phẩm mũ lưới của mình là “trucker cap” mặc dù không có những đặc tính trên. . Nên định nghĩa “trucker cap” không còn chính xác nữa.

2.      Dòng mũ lưỡi phẳng

Snapback không có nghĩa hoàn toàn là “mũ lưỡi phẳng” như mọi người vẫn hay gọi. Mà vì phần chỉnh size của dòng mũ này thường được làm bằng quai bấm (snap) nên mọi người thường gọi đơn giản là “snapback”. Nếu gọi đầy đủ phải là “Snapback Flat Bill Cap” để phân biệt với dòng snapback lưỡi cong (lưỡi cong quai bấm).

Nhưng đôi khi, để phân biệt, các hãng bắt buộc phải viết đầy đủ. Ví dụ như trong trường hợp để gọi tên một sản phẩm lưỡi phẳng và bo đầu thì họ đặt là ” Fitted Flat Bill Cap”

Ngoài khác biệt trên thì mũ lưỡi phẳng cũng được chia ra các dòng giống như mũ lưỡi cong.

Những chất liệu mũ lưỡi trai chủ yếu

Vải cotton

Đối với một nước nhiệt đới như Việt Nam thì vải cotton luôn là lựa chọn hàng đầu của thời trang. Do đó, mũ lưỡi trai từ vải cotton cũng được ưa chuộng hơn cả. Chúng sẽ giúp thấm hút mồ hôi, và bạn chẳng phải lo tóc bết sau khi đội.

Vài Jean

Jean thường mang đến phong cách cá tính và năng động, do đó đây cũng là loại được yêu thích hiện nay. Chúng rất thích hợp cho một buổi dạo phố với quần short, áo phông và sneaker.

Vải kaki

Với một chiếc mũ kaki thì bạn không cần quá nhiều thời gian là ủi vì chất liệu này thương ít nhăn, có độ bền cao, mang lại cảm giác tương đối ôm nhờ độ co giãn nhẹ và thấm hút mồ hôi tốt. Mũ kaki là sự lựa chọn của số đông nam giới vì chúng phù hợp với nhiều độ tuổi khác nhau và đa dạng về màu sắc.

Vải dù

Loại vải này rất phù hợp với đối tượng là những người thường xuyên ở ngoài trời bởi tính chống thấm nước cao và mang lại cảm giác thoải mái, dễ chịu khi sử dụng. Với sự kết hợp giữa cotton, nylon, tơ nhân tạo, mũ vải dù được coi là sản phẩm mang chất liệu cao cấp, dễ giặt, độ bền lâu dài.